O czym marzą baśniowe księżniczki? "Marzycielki" Jessie Burton

11:57 Karolina Starnawska 0 Comments

Dwa ostatnie wpisy na blogu poświęciłam najnowszej powieści Jessie Burton - Marzycielkom. O historii dwunastu księżniczek pisałam tutaj, a propozycję pierwszej lekcji z cyklu stworzonego do fragmentów książki znajdziecie tutaj.

Dziś lekcja druga i w końcu obiecany fragment Marzycielek :). Może zrealizujecie ten scenariusz w Dzień Kobiet?

Lekcja 2.

Temat: O czym marzą baśniowe księżniczki? Poznajemy Marzycielki Jessie Burton


kwiaty
Skąd te kwiaty? Po lekturze fragmentu Marzycielek będziecie wiedzieć... :)

Tok lekcji 

1. Krótkie przypomnienie tego, co zostało ustalone na lekcji poprzedniej – co to są marzenia, kim jest marzyciel, o czym można marzyć (o rzeczach i o robieniu rzeczy, o byciu kimś), co nam ułatwia, a co utrudnia realizację marzeń, jaka jest rola rodziców w realizacji marzeń dzieci.

2. Pytania do uczniów:
  • Jakie znacie baśniowe lub bajkowe księżniczki?
  • O czym one marzyły? 

Pozwólmy uczniom w tym punkcie odwołać się zarówno do baśni klasycznych – poznawanych zazwyczaj w klasie IV SP – jak i do znanych im animacji. Z pewnością pojawią się tutaj tytuły bajek Disneya. Bardzo dobrze, bo ich bohaterki – jak już wspomniałam – nie są typowymi księżniczkami czekającymi na księcia. Zresztą bohaterki klasycznych baśni z baśniami współczesnymi łączy marzenie o wolności, niezależności (zauważmy, że pojawia się już w klasycznym Kopciuszku, lekturze obowiązkowej w klasach IV-VI!), byciu sobą. Są także marzenia o miłości, księciu i balu (Anna z Krainy lodu, Kopciuszek), ocaleniu rodzinnego kraju (Vaiana, Mulan), odbudowania więzi z siostrą (Kraina lodu). 

Patrząc na odpowiedzi uczniów, należy zadać kluczowe pytanie – czy któraś z księżniczek marzyła o rzeczach – przedmiotach, jak te wymieniane przez uczniów na poprzedniej lekcji, czy raczej o zrobieniu czegoś, o zmianie swojego stanu? Dzieci powinny łatwo zauważyć, że bohaterki baśni nie pragną nowych sukienek czy klejnotów, ale raczej robienia tego, co pragną, bycia osobą, która sama o sobie decyduje. To bardzo ważne ustalenie, bo takie właśnie są, jak za chwilę przeczytamy w tekście, księżniczki z Kalii. 

3. Czytamy na głos fragment rozdziału 1. Marzycielek pt. Księżniczki z Kalii. Jeśli to możliwe, rozdajemy uczniom kopie tekstu. Prosimy uczniów, by podczas czytania notowali lub zaznaczali w tekście imiona księżniczek oraz ich cechy, talenty, umiejętności i marzenia. 

Księżniczki z Kalii
Całkiem niedaleko od miejsca, w którym właśnie siedzicie, istnieje kraj zwany Kalią. Warto odwiedzić to piękne miejsce, jeśli znajdziecie wolną chwilę. Stolicą owego kraju jest starożytne miasto Lago Puera. Większość gości przybywa tam drogą morską – już w porcie wita ich widok kopuł pałacu, lśniących w promieniach słońca i pomalowanych na kolor Morza Kalijskiego, którego fale pienią się srebrem, a wody koją oczy niekończącą się połacią wszystkich odcieni niebieskiego. Wybrzeże skrzy się złotymi piaskami, ląd ciągnie w dal jak szmaragdowa narzuta, a strzeliste góry wyciągają ku niebu swe wierzchołki. Stoły w Kalii są suto zastawione przez okrągły rok, ponieważ klimat nie jest tam ani zbyt gorący, ani zbyt zimny. 


To tylko fragment tekstu. Całość zapisana w pliku docx dostępna jest TUTAJ.


4. Na podstawie tekstu wypełniamy tabelkę.

Nie wszystkie rubryki da się uzupełnić dla każdej księżniczki. Przedstawiam tutaj przykładowo wypełnioną tabelę. Szczególną uwagę poświęćmy kolumnie „marzenie”. Wypełnijmy ją z uczniami dla każdej z księżniczek, nawet gdyby trzeba było bohaterkom wymyślać marzenia. W przypadku np. Poliny czy Ariosty jest to proste – można wnioskować, że pierwsza marzy o byciu sławnym astronomem, a druga słynną malarką. Wymyślenie marzenia pasującego do talentu może być trudniejsze w przypadku Belliny, Vity czy Flory, ale sądzę, że w możemy tutaj zaufać wyobraźni naszych uczniów i pozwolić im snuć domysły. 

Zwracam też uwagę na to, że w rubryce talent/zainteresowanie pojawiają się uogólnienia: zamiast „potrafiła czytać z gwiazd” mamy „astronomię”, zamiast „władała pięcioma językami” jest „poliglotka”. Warto wprowadzić nowe słowa do języka uczniów oraz nauczyć ich właśnie uogólniania. Zauważmy, że w wielu testach zewnętrznych pojawia się wymóg odpowiadania na pytania bez cytowania tekstu. 

Jeśli w klasie macie tablicę interaktywną, można przed uzupełnieniem tabelki wykonać ćwiczenie na dopasowanie cech do księżniczek na platformie Learnig Apps: Utalentowane księżniczki https://learningapps.org/display?v=p2zs3hno319. 

Po wykonaniu ćwiczenia warto dodać, że o tym, czy księżniczkom udało się zrealizować marzenia można dowiedzieć się po przeczytaniu całej powieści. Być może zachęci to uczniów do sięgnięcia po Marzycielki. 

imię księżniczki
cecha
talent/zainteresowanie
marzenie
Frida
bystra, ambitna
-
siąść za sterami aeroplanu
Polina
-
astronomia

Lorna
najlepsze serce, najrozważniejsza
-

Ariosta
niezależna
talent malarski

Cheesa
-
talent muzyczny

Bellina
-
poliglotka

Vita
radosna, lubiła żartować, sprzyjało jej szczęście
rozweselanie innych

Mariella
-
talent matematyczny

Dalila
-
talent ogrodniczy

Flora
-
miłośniczka czytania

Emelia
-
-
zostać weterynarzem
Agnes
najuważniejsza
talent literacki
zajmować się literaturą


5. Pytanie do uczniów: który z talentów księżniczek chciałabyś/chciałbyś posiadać?
Jest to ćwiczenie na uzasadnianie własnego zdania. Najpierw prosimy uczniów o wypowiedzi ustne, później o zapisanie ich w zeszycie – oczywiście z uzasadnieniem.

6. Wracamy do dwóch ostatnich akapitów fragmentu. Odczytujemy raz jeszcze informacje o królowej Laurelii. Na kolejnej lekcji będziemy rozmawiać o królu Alberto, dobrze więc, by zanotować kilka informacji o jego żonie, dla porównania. W tym celu można zadać uczniom takie pytania:
  • Jakie cechy miała królowa Laurelia?
  • Co było jej pasją?
  • Jak myślicie, dlaczego tak lubiła szybką jazdę samochodem?

Najważniejsza jest odpowiedź na ostatnie pytanie. Należy połączyć szybką jazdę z poczuciem niezależności i wolności; takie zainteresowanie może świadczyć też o temperamencie królowej, a także o takich cechach jak skłonność do ryzyka czy odwaga.

  • Jak myślicie, czy królowa Laurelia ułatwiała córkom spełnianie ich marzeń i rozwijanie talentów?
Zainteresowania królowej sprawiają, że można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, iż ułatwiała córkom realizację marzeń. Sama miała dość nietypową (jak na mieszkankę Kalii, co okaże się na lekcji następnej) pasję. Na kolejnej lekcji, podczas czytania drugiego fragmentu powieści, okaże się, że edukacją córek zajmowała się właśnie królowa. 

7. Ćwiczenia na zakończenie.

W zależności od wieku uczniów i tempa pracy możemy wybrać jedno z dwóch ćwiczeń.
  • Jeszcze raz o talentach i marzeniach.
Nauczyciel przygotowuje, w zależności od możliwości i wielkości klasy, kosz/worek z różnymi przedmiotami lub woreczek z nazwami przedmiotów, np. garnek, mikrofon, strój kąpielowy, lornetka, lupa itd. Uczniowie losują przedmiot i wymyślają, jaki talent i jakie marzenie może być z nim związane, np. garnek – talent kulinarny – marzenie o byciu szefem kuchni. 

  • Przekład intersemiotyczny.
Uczniowie w zeszytach lub na osobnych kartkach wykonują portret wybranej księżniczki, nie zapominając o umieszczeniu na nim elementów charakterystycznych dla talentu portretowanej.


Cele z podstawy programowej dla klas IV-VI SP realizowane na lekcji

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich.

Uczeń:

7) opowiada o wydarzeniach fabuły oraz ustala kolejność zdarzeń i rozumie ich wzajemną zależność;

11) wskazuje w utworze bohaterów głównych i drugoplanowych oraz określa ich cechy;

12) określa tematykę oraz problematykę utworu;

16) określa doświadczenia bohaterów literackich i porównuje je z własnymi;

17) przedstawia własne rozumienie utworu i je uzasadnia;

18) wykorzystuje w interpretacji tekstów doświadczenia własne oraz elementy wiedzy o kulturze;

19) wyraża własny sąd o postaciach i zdarzeniach;

20) wskazuje wartości w utworze oraz określa wartości ważne dla bohatera.

2. Odbiór tekstów kultury.

Uczeń:

2) wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio;

5) odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych;

11) odnosi treści tekstów kultury do własnego doświadczenia;

12) dokonuje odczytania tekstów poprzez przekład intersemiotyczny (np. rysunek).

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki.

Uczeń:

1) uczestniczy w rozmowie na zadany temat.

2. Mówienie i pisanie.

Uczeń:

4) redaguje notatki;

5) opowiada o przeczytanym tekście.

IV. Samokształcenie.

Uczeń:

1) doskonali ciche i głośne czytanie;

2) doskonali różne formy zapisywania pozyskanych informacji;

9) rozwija umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną oraz zasobami internetowymi i wykorzystuje te umiejętności do prezentowania własnych zainteresowań.

0 komentarze:

Marzenie mam! Pierwsza lekcja z "Marzycielkami" Jessie Burton

06:56 Karolina Starnawska 0 Comments

W tym wpisie zapowiadałam, że na blogu pojawią się scenariusze/propozycje lekcji z fragmentami powieści Marzycielki Jessie Burton. Dziś lekcja pierwsza - wprowadzająca. Na kolejnej już naprawdę pojawi się fragment powieści :)

Zapraszam do zapoznania się tą pierwszą, dość uniwersalną lekcją. Trochę tu dyskusji o marzeniach, trochę słuchania miłych uchu piosenek, szczypta gramatyki, a na końcu gra na LearningApps.

Lekcja 1.

Temat: O czym marzą uczniowie klasy [tutaj wpisać klasę, w której prowadzone są zajęcia]


Jest to lekcja wprowadzająca do cyklu zajęć. Nauczyciel na początku lekcji powinien poinformować klasę, że podczas kilku najbliższych godzin uczniowie zapoznają się z fragmentami powieści Marzycielki Jessie Burton. Tytułowe marzycielki to dwanaście księżniczek, których niezwykłe losy opisuje autorka. Z księżniczkami oraz krainą, w której żyją, spotkamy się dopiero na lekcji drugiej. Na tej zajmiemy się tym, czym są marzenia, kim jest marzyciel i o czym marzą uczniowie klasy, w której prowadzona jest lekcja.


Marzę_o_naleśnikach
Nie wiem jak wy, ale ja marzę o naleśnikach z tego zdjęcia! Były pyszne i - co widać - zrobione z miłością :)

Jeśli podobne zajęcia były już prowadzone – na przykład podczas omawiania wiersza Marzenia Joanny Kulmowej lub Dyzio Marzyciel Juliana Tuwima – nauczyciel może prosić uczniów o przypomnienie tych tekstów oraz ustaleń, które zostały na lekcji poczynione. Może to być definicja tego, czym są marzenia, kim jest marzyciel (jak w proponowanym tu toku lekcji), może rola marzeń w życiu człowieka lub związki frazeologiczne związane z marzeniami. Potem można od razu przejść do pracy z niedokończonymi zdaniami i tekstem piosenki (lub piosenek). 

W klasie IV realizacja lekcji pierwszej powinna zająć 45 minut, w starszych klasach lub szybciej pracującej klasie IV lekcję 1. można połączyć z lekcją 2. i opatrzyć jednym tematem. Np. O czym można marzyć? Poznajemy Marzycielki Jessie Burton. 

Tok lekcji




1. Informujemy uczniów, czym będziemy się zajmować na najbliższych lekcjach. Przybliżamy krótko fabułę książki, pamiętając o tym, by nie zdradzić za wiele. Informacje o fabule znajdziecie w pierwszym wpisie poświęconym Marzycielkom --> TUTAJ :)

2. Zadajemy uczniom pytania: 
  • Czym są marzenia? 
  • Co to znaczy, że człowiek marzy? 
  • Kim jest marzyciel/marzycielka? 

Odpowiedzi uczniów zapisujemy na tablicy, np. w formie schematu (słoneczka) czy listy punktowanej. Po ich swobodnych wypowiedziach warto sięgnąć do książkowego wydania słownika języka polskiego, by sprawdzić, jak skonstruowane są fachowe definicje tych słów i oprócz uczniowskich odpowiedzi polecić zapisanie w zeszycie definicje lub ich fragmenty (np. z dłuższych definicji tylko punkt 1.). W ten sposób uczniowie oswajają się z językiem publikacji naukowych oraz ćwiczą korzystanie ze słownika papierowego. Nie ma oczywiście konieczności, by dzieci uczyły się definicji na pamięć. 

Definicje słów marzenie, marzyć i marzyciel za Słownikiem języka polskiego PWN, wersja on-line (www.sjp.pwn.pl): 

marzenie

1. «powstający w wyobraźni ciąg obrazów i myśli odzwierciedlających pragnienia, często nierealne»

2. «przedmiot pragnień i dążeń»

3. «ciąg myśli i wyobrażeń powstających podczas snu»

4. pot. «o czymś doskonałym»

marzyć

1. «wyobrażać sobie to, czego się pragnie, rozmyślać o rzeczach przyjemnych, często nierealnych»

2. «bardzo czegoś pragnąć»

3. daw. «śnić, roić we śnie»

marzyciel

1. «osoba, która chętnie oddaje się marzeniom»

2. «o kimś, kto snuje nierealne plany»


3. Prosimy uczniów o dokończenie zdań:
  • Marzę o (wymień rzecz) …
  • Marzę, by (wymień czynność) …
  • Marzę, by w przyszłości zostać (wymień swój wymarzony zawód) …
Zdania zostały tak skonstruowane, by w pierwszym pojawił się rzeczownik, w drugim czasownik, w trzecim ponownie rzeczownik, ale będący nazwą zawodu. Jest to okazja do powtórzenia gramatyki (rzeczownik, czasownik) oraz przygotowanie do lekcji drugiej, w której będziemy mówić o marzeniach dwunastu księżniczek. 

Z mojego doświadczenia wynika, że dzieci bardzo chętnie dzielą się swoimi marzeniami. Zwykle dotyczą one posiadania nowych zabawek, gier, sprzętu elektronicznego typu smartfon czy tablet. Dobrze, by kilka uczniowskich odpowiedzi pojawiło się na tablicy z podziałem na trzy kategorie oraz by nauczyciel zapytał, jakimi częściami mowy są wyrażone podane przez uczniów marzenia. W zdaniu b. prawdopodobnie pojawią się czasowniki w bezokoliczniku, co też trzeba podkreślić. 

4. Ćwiczenie na rozumienie tekstu słuchanego – tekst z lukami


Takie ćwiczenia zwykle pojawiają się wyłącznie na lekcjach języków obcych, warto je jednak wprowadzać także na języku polskim. Proponuję tutaj odsłuchanie fragmentów piosenek o marzeniach i uzupełnianie luk. Teksty piosenek O czym marzą dzieci i Marzenie mam w wersjach pełnej i z lukami dostępne są do pobrania TUTAJ. To wersja w pliku docx, by każdy mógł sobie plik edytować wedle życzenia.

W zależności od tempa pracy klasy można zdecydować się na tekst pierwszy (krótszy) lub drugi, a nawet oba. Piosenki dostępne są w serwisie YouTube oraz aplikacji Spotify. Jeśli chodzi o utwór Marzenie mam z filmu Zaplątani, to nie odsyłam tutaj do wersji filmowej, ale do coveru w wykonaniu Studia Acantus. Jest on dostępny na oficjalnym kanale wykonawców i ma tę przewagę nad wersją z bajki, że członkowie zespołu mają bardzo dobrą dykcję, co ułatwi uczniom uzupełnienie luk. 

Słowa, które wpisaliśmy w luki, także dzielimy na kategorie. Notatkę możemy zapisać w formie tabelki, mapy mentalnej lub w punktach, a nawet z zastosowaniem elementów popularnego ostatnio sketchnotingu, czyli notatki graficznej. 

Notując, można sprowadzać rzeczowniki do formy mianownika liczby pojedynczej, a wyrażenia z czasownikiem tak, by zawierały bezokolicznik. W ten sposób uczniowie utrwalą sobie te formy gramatyczne. Tutaj podaję notatkę bez tych ujednoliceń. 

  • piosenka O czym marzą dzieci



- rzeczowniki: chomików, lornetkę, domek, krasnoludki, samolot, psa, brata, siostrę
- wyrażenia z czasownikiem: fruwać po niebie, w minutę być na końcu świata, dzieci niech uczą dorosłych, niech ściany są z czegoś słodkiego 

  • piosenka Marzenie mam


- rzeczowniki: moda, florystyka, wyspa, palmy, złoto
- wyrażenia z czasownikiem: grać na fortepianie, zapoznałbym jakąś damę, z damulką popłynąłbym sobie w siną dal, gra (Al) w teatrzyk, zbiera jednorożce, leżę na piaseczku, zobaczyć światło latających lamp
- nazwy zawodów: architekt wnętrz, mim, piekarz

5. Na zakończenie proponuję przedyskutowanie z uczniami następujących zagadnień:
  • Co ułatwia realizację marzeń?
  • Co utrudnia realizację marzeń?
  • Jaka jest rola rodziców w realizacji waszych marzeń?

Pytania te stanowią łącznik między lekcją pierwszą a kolejną, na której będziemy pracować już na fragmencie tekstu Marzycielek Jessie Burton. Ważne, aby wnioski z tej dyskusji też zostały zapisane, bo książkowe księżniczki napotkają przeszkody w realizacji swoich marzeń właśnie ze strony rodziców… 

6. Na lekcję, z myślą o beneficjentach programu Aktywna Tablica, przygotowane zostało ćwiczenie na platformie Learning Apps. Można je wykonać po punkcie 3, 4 lub 5, zależnie od decyzji nauczyciela: O czym marzymy? https://learningapps.org/display?v=pprf4kjbn19 

Cele z podstawy programowej dla klas IV-VI SP realizowane na lekcji 
II. Kształcenie językowe.

1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:

1) rozpoznaje w wypowiedziach części mowy (czasownik, rzeczownik)

6) stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych.

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) uczestniczy w rozmowie na zadany temat.

2. Mówienie i pisanie.

Uczeń:

4) redaguje notatki;

5) opowiada o przeczytanym tekście.

IV. Samokształcenie.

Uczeń:

1) doskonali ciche i głośne czytanie;

2) doskonali różne formy zapisywania pozyskanych informacji;

5) korzysta ze słowników ogólnych języka polskiego;

9) rozwija umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną oraz zasobami internetowymi i wykorzystuje te umiejętności do prezentowania własnych zainteresowań. 

0 komentarze:

Książka, o której warto powiedzieć uczniom - "Marzycielki" Jessie Burton

10:18 Karolina Starnawska 0 Comments

Dzień dobry i dobry wieczór wszystkim!

Ostatnio w moim życiu nastąpiły poważne zmiany, o czym wiedzą wszyscy obserwatorzy mojego konta na Instagramie :). W skrócie - w styczniu przeczytałam czternaście książek i urodziłam dziecko. Wniosek: ostrożnie z lekturami ;)

A tak już na poważnie. Jedną z tych książek są Marzycielki Jessie Burton, której dwie pierwsze powieści mnie zachwyciły (czemu dałam wyraz także na Instagramie: tu i tu). Miałam tę przyjemność, że Wydawnictwo Literackie przesłało mi przedpremierowy egzemplarz Marzycielek oraz zaprosiło do współpracy w ramach której stworzyłam cykl lekcji do fragmentów tej powieści. Myślę, że nauczyciele klas IV-VI mogą być nim zainteresowani. 


Lekcje, podobnie jak w przypadku Best Selera i zagadki znikających warzyw będę publikowała na blogu. Tym razem jednak będą to scenariusze tworzone bez wypróbowania ich w klasie. Urlop macierzyński niestety nie pozwoli mi przetestować moich pomysłów na żywym materiale... Mam nadzieję, że ktoś z moich czytelników to zrobi. Jestem bardzo ciekawa, co się sprawdzi...

Zanim jednak przejdę do lekcji, chciałabym Wam - wcale nie tak krótko - przybliżyć treść Marzycielek. Ponieważ ten tekst jest przeznaczony dla nauczycieli, którzy mogą być powieścią zainteresowani od strony metodycznej, to od razu ostrzegam: zawiera on SPOILERY! 

Niemniej jednak - zapraszam! Powieść jest o marzeniach, talentach, ograniczeniu praw dziewcząt do samorealizacji oraz o tym, że wcale nie potrzebują one księcia, by się uwolnić. Premiera powieści - 27 lutego.

Na końcu wpisu - mały bonus dla wytrwałych :)

Kilka słów o Jessie Burton i jej Marzycielkach



Marzycielki są trzecią książką brytyjskiej powieściopisarki Jessie Burton (ur. 1982), ale pierwszą przeznaczoną dla młodszego czytelnika. Debiutancka Miniaturzystka oraz kolejna powieść, Muza, odznaczają się nienagannością języka i stylu, starannie zarysowanym tłem akcji, pięknymi opisami, dobrze nakreślonymi bohaterkami i bohaterami pierwszego jak i drugiego planu oraz – co w przypadku powieści przecież kluczowe – ciekawą fabułą. 

W Miniaturzystce autorka przenosi nas do siedemnastowiecznego Amsterdamu, w którym śledzimy losy młodej Nelli Oortman świeżo poślubionej bogatemu kupcowi Johannesowi Brandtowi. W zimnym – dosłownie i w przenośni – domu męża jedyną rozrywką dziewczyny jest kompletowanie wyposażenia do pięknego prezentu ślubnego, jakim jest jej nowy dom w miniaturze. Akcja Muzy rozgrywa się natomiast w dwóch planach czasowych. W latach 1936-37 śledzimy losy utalentowanej malarki Oliwii i niepokornej Teresy, zamieszkałych na andaluzyjskiej prowincji, a w Londynie w roku 1967 towarzyszymy imigrantce z Trynidadu, Odelle, której marzeniem jest zostać pisarką. 

Bohaterki wykreowane prze Burton łączy nie tylko młodość, ale także pewne aspiracje artystyczne, wrażliwość i dociekliwość w poszukiwaniu prawdy o świecie w dostępny im sposób. Nie inaczej jest w przypadku bohaterek Marzycielek, których jest aż dwanaście! 

Powieść jest napisaną na nowo baśnią ze zbioru braci Grimm, która w polskim przekładzie nosi tytuł Stańcowane pantofelki. Tym razem Burton nie przenosi czytelnika do żadnego z europejskich miast, a do baśniowego nadmorskiego królestwa Kalii, bohaterkami czyniąc dwanaście córek króla Alberto i królowej Laurelii. Kalia nie jest jednak typową krainą za siedmioma górami, za siedmioma lasami; wydaje się leżeć bliżej nas, także czasowo. Są tam samochody, aeroplany, telefony oraz… muzyka jazzowa. Również nasze księżniczki nie przystają do bajkowych wyobrażeń. Na pięknych ilustracjach Angeli Barret zamieszczonych w książce widzimy bohaterki w sukienkach i fryzurach typowych dla mody lat 20. XX wieku. Każdą z córek władcy obdarza Burton innym talentem i zainteresowaniami. Żeby wymienić tylko kilka z nich: marzeniem pierwszej jest lot aeroplanem, czwarta maluje, ósma jest matematyczką, pasja ostatniej to pisanie. 

W baśni, która stała się pierwowzorem czy też inspiracją do napisania Marzycielek, dwanaście królewskich córek było przez swego ojca zamykanych na noc w jednej sypialni. Powody takiego postępowania nie zostały ujawnione czytelnikowi. Każdego ranka okazywało się jednak, że pantofelki królewien są zdarte od tańca. Chcąc wyjaśnić tajemnicę bucików, król ogłosił, że ten, kto wykryje, gdzie dziewczęta tańcują, otrzyma jedną z nich za żonę, a po śmierci króla zostanie jego następcą. Jeśli śmiałek po trzech dniach nie rozwiąże zagadki – zostanie stracony! 

Wielu książąt próbowało rozwikłać zagadkę, jednak udało się to dopiero ubogiemu żołnierzowi. Stara kobieta, napotkana po drodze, podpowiedziała mu, by nie pił usypiającego wina, które podadzą mu królewny oraz podarowała mu pelerynę niewidkę, by mógł wyśledzić, dokąd chodzą na tańce. Dzięki tej pomocy żołnierzowi udało się rozwikłać zagadkę stańcowanych pantofelków. Królewny co noc tajemnym przejściem wymykały się do podziemnego pałacu, w którym czekało na nich dwunastu królewiczów. Oczywiście w nagrodę za zdemaskowanie królewien śmiałek otrzymał rękę jednej z nich oraz został władcą po śmierci króla. 

W Stańcowanych pantofelkach ten prosty baśniowy schemat poddany został niewielkim, ale bardzo znaczącym modyfikacjom. Po pierwsze w opowieści Burton każda z dwunastu księżniczek zyskuje imię, osobowość i wyróżniające ją uzdolnienia. Pojawia się przyczyna zamknięcia księżniczek – gorycz króla przeżywającego żałobę po tragicznej śmierci żony. Król Alberto jest zdania, iż dziewczętom niepotrzebna jest swoboda i edukacja, że jedynym ich zadaniem jest czekanie na męża. 

Uwięzione w sypialni bez okien księżniczki odkrywają jednak pewnego wieczora tajemnicze drzwi ukryte za portretem matki. Długa droga przez jezioro, srebrny, złoty i diamentowy las prowadzi je do rozbrzmiewającego muzyką jazzową drzewnego pałacu. Nie spotykają jednak tutaj dwunastu królewiczów, a grające i śpiewające zwierzęta oraz mądrą lwicę, która staje się ich przewodniczką po pałacu. Przewodniczką i mentorką, od której pobierają – zwłaszcza najstarsza księżniczka, Frida – życiowe nauki. 

Podobnie jak w baśni, tak i tutaj nocne wypady dziewcząt wychodzą na jaw przez stańcowane pantofelki. Król Alberto postanawia jedną z córek i królestwem nagrodzić śmiałka, który odkryje, co księżniczki robią nocami. Zanim wydaje to zarządzenie, skazuje jednak na wygnanie Fridę, która ma odwagę sprzeciwić się ojcu, odmawiając wyznania sekretu zniszczonych butów. 

Pozbawione najstarszej siostry, pełniącej rolę przywódcy tego rodzeństwa, księżniczki muszą radzić sobie same. Wykorzystując wiedzę botaniczną jednej z nich, co noc podają każdemu kolejnemu mężczyźnie napój usypiający i idą tańczyć do drzewnego pałacu. W końcu jednak pojawia się mężczyzna, któremu udaje się odkryć sekret księżniczek i wyjawić go przed obliczem króla. 

Tajemniczym przybyszem okazuje się być… Frida! Zostaje pierwszą królową Kalii, przywraca siostrom utraconą swobodę, a króla Alberto wysyła na zasłużony odpoczynek. Zakończenie takie tylko z pozoru jest zaskakujące. Obecnie dziecko styka się raczej z baśniami już napisanymi na nowo lub z całkiem nowymi baśniami. Produkcje studia Disneya takie jak Merida Waleczna, Kraina Lodu, Vaiana prezentują nam silne, niezależne i zdeterminowane dziewczęce bohaterki, które są w stanie bez pomocy baśniowego królewicza uratować się z opresji. 

Polski tytuł książki Burton, Marzycielki, być może daleki jest od oryginalnego Restless Girls (Niespokojne dziewczęta), ale daje duże pole popisu dla nauczyciela. Można tak zaprojektować cykl lekcji, by tematyka marzeń wysunęła się na pierwszy plan. To bliski dzieciom temat, od którego można przejść do poważniejszych – co się dzieje, kiedy ktoś utrudnia realizację marzeń, dlaczego to robi, czy marzenia dziewcząt różnią się od marzeń chłopców itd. 

Proponowany przeze mnie cykl czterech lekcji na podstawie fragmentów Marzycielek można zrealizować w całości lub wybrać z niego to, co nauczycielowi i jego uczniom najbardziej pasuje. Lekcje są pomyślane tak, aby również w ich obrębie nauczyciel mógł dokonywać swobodnych wyborów, przesunięć treści itd. Nie są to sztywne konspekty, które należy zrealizować od A do Z, raczej propozycje, mające stanowić inspirację do tworzenia lekcji szytej na miarę własnej klasy. Celem tego cyklu jest także zachęcenie do lektury Marzycielek, które są naprawdę piękną, wartościową, a do tego bardzo dobrze wydaną książką, godną polecenia uczniom w klasach IV-VI.

A w bonusie - tekst baśni Stańcowane pantofelki --> KLIK!. Życzę miłej lektury i zapraszam na lekcje z Marzycielkami.

0 komentarze:

Subskrybuj: Posty (Atom)